5 มิถุนายน 2023

เศรษฐศาสตร์ของขวดเหล้า

เศรษฐศาสตร์ เรื่องเศรษฐศาสตร์แนวพุทธ…ท่านอาจารย์พระพรหมคุณาภรณ์ (ประยุทธ์ ปยุตโต) แสดงปาฐกถาธรรม ที่หอศิลป์ ธรรมศาสตร์เมื่อ9 มี.ค.2531 มูลนิธิโกมลคีมทอง นำมาพิมพ์จำหน่าย เล่มในมือผมพิมพ์ครั้ง 3 พ.ศ.2538 เนื้อหาเป็นวิชาการ มีทั้งความลึกซึ้ง ความซับซ้อน ผมขออนุญาตคัดย่อที่พอเข้าใจ…บางตอน เศรษฐศาสตร์นั้นกล่าวกันว่า เป็นสังคมศาสตร์ที่เป็นวิทยาศาสตร์มากที่สุด เพราะเอาแต่สิ่งที่วัดได้ คำนวณได้ ความที่เป็นศาสตร์แห่งตัวเลข มีแต่สมการล้วน ก็เลยพยายามตัดเรื่องคุณค่าที่เป็นนามธรรมออกไป จึงทำให้ศาสตร์ที่เป็นอิสระ แต่ปราศจากคุณค่า แต่ก็มีบางท่านวิจารณ์ เศรษฐศาสตร์เป็นสังคมศาสตร์ที่ขึ้นต่อคุณค่า มากที่สุดในบรรดาสังคมศาสตร์ทั้งหลายจะเป็นวิทยาศาสตร์ได้อย่างไรเพราะจุดเริ่มต้นของเศรษฐศาสตร์นั้น อยู่ที่ความต้องการของคน และความต้องการของคน เป็นคุณค่าอยู่ในจิตใจ ในเวลาเดียวกัน ข่าวเศรษฐศาสตร์  จุดหมายของเศรษฐศาสตร์ ก็เพื่อสนองความต้องการ ให้เกิดความพอใจ ความพอใจนี้เป็นคุณค่าอยู่ในจิตใจคน เศรษฐศาสตร์จึงทั้งขึ้นต้นและลงท้าย ด้วยเรื่องคุณค่าในจิตใจ นอกจากนั้น การตัดสินใจต่างๆทางเศรษฐกิจ ก็ต้องอาศัยคุณค่าต่างๆเป็นอันมาก ฉะนั้นการที่เศรษฐศาสตร์จะเป็นอิสระจากคุณค่านั้น จึงเป็นไปไม่ได้ ข้อแย้งนี้ ชี้ว่าเศรษฐศาสตร์ต้องอาศัยคุณค่าที่เป็นนามธรรม ปัจจุบันเศรษฐศาสตร์ยอมรับคุณค่านั้นบางส่วน บางแง่ ไม่ศึกษาระบบคุณค่าให้ ตลอดสาย

แนะนำข่าวเศรษฐศาสตร์ อ่านเพิ่มเติมคลิกเลย : เศรษฐศาสตร์แนวพุทธ